مدیریت بهداشتی- درمانی بیماریهای عفونی در بلایای طبیعی و تهدیدهای بیولوژیک

مقدمه. حادثه یازدهم سپتامبر 2001 و حوادث بعدی، دنیا را با واقعیتی مواجه کرد که پیش از آن کمتر مورد توجه بود. تئوری پردازان امنیت ملی غالباً و بر حسب روال معمول، دکترین‌های نظامی ـ دفاعی خود را بر مبنای جنگ‌های کلاسیک بنا می‌کردند. ولی حوادث دو دهه گذشته نشان دادند که بیوتروریسم می‌تواند امنیت جوامع را در مقیاس منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با چالش‌های جدی رو به رو کند. در خلال چند دهه گذشته دنیا با تعداد قابل توجهی عوامل عفونی نوظهور و نیز عوامل عفونی که هم اینک جزء عوامل نوپدید و بازپدید گروه‌بندی شده‌اند، مواجه بوده است. نظر به این که کشور ما نیز ممکن است هدف حوادث مشابه قرار گیرد و آمادگی شبکه بهداشت و درمان نقش مهمی در مدیریت این گونه بحران‌ها بازی می‌کند، بر آنیم تا در این مقاله چند همه‌گیری بیماریهای باز پدید، نوپدید و یا حوادث مشکوک بیوتروریسمی را بررسی کرده، نحوه مدیریت بهداشتی- درمانی را در بحران‌های مذکور تجزیه و تحلیل نماییم. مواد و روش کار. کلیه مقالاتی که در یک دهه اخیر با موضوع مدیریت پزشکی بحران و یا همه‌گیری‌های ناشی از بیماریهای نوپدید، بیماریهای باز پدید و بیوتروریسم منتشر شده بودند، تهیه گردید و نحوه مدیریت معرفی شده در آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مدل ارائه پاسخ‌های اولیه به یک همه‌گیری در سطح یک بیمارستان فرضی از جمله محورهایی بود که در این بررسی به دنبال آن بودیم. بحث. در بیشتر مقالات بر روی اولین پاسخ امدادی- درمانی تاکید فراوان شده است. اولین و اساسی‌ترین مرحله در برخورد با یک بیماری واگیردار، قطع نظر از منشأ آن (همه‌گیری طبیعی، نوپدید، بازپدید و یا حادثه‌ی بیولوژیک)، تشخیص ابتدایی و شناسایی کامل آن است. در این جا نقش طراحی روش‌های بدیع و غیر متداول مراقبت بهداشت عمومی و نیز ایجاد سیستم‌هایی که امکان توزیع سریع و وسیع اطلاعات و تبادل دیدگاه‌ها را با مدیریت بحران برقرار سازند به خوبی مشخص می‌شود. موردیابی و ظرفیت‌های تشخیصی آزمایشگاهها و نیز روش‌های بهینه شده جداسازی از اجزای تفکیک نشدنی پاسخ‌های اولیه مدیریت بهداشت- درمان به همه‌گیری است. حوادث بیوتروریستی یا شبه بیوتروریستی و وقوع همه‌گیری‌های بیماریهایی که اخیراً در سطح جهان اتفاق افتاد، ضرورت آمادگی‌های اولیه برای یکایک بیمارستانها و نیز ضرورت تعیین مراکز مرجع مجهز به امکانات به روز آزمایشگاهی و اختصاص فضای مناسب جهت جداسازی بیماران را به خوبی مطرح کرده است.